ESG là viết tắt của Môi trường (Environmental), Xã hội (Social) và Quản trị (Governance). Đây là một khái niệm tổng thể đánh giá khả năng của một tổ chức trong việc tạo ra và duy trì giá trị lâu dài trong bối cảnh thế giới không ngừng thay đổi. ESG giúp doanh nghiệp quản lý rủi ro và tận dụng cơ hội từ những thay đổi này.
ESG được sử dụng như một khung đánh giá cách tổ chức đối phó với các rủi ro và cơ hội từ môi trường kinh doanh và xã hội. Một phần quan trọng của ESG là quản lý rủi ro, bao gồm cả yếu tố môi trường, xã hội và quản trị, nhằm đảm bảo hoạt động bền vững và phát triển lâu dài.
Tầm quan trọng của chiến lược ESG
ESG là yếu tố then chốt cho sự phát triển bền vững của doanh nghiệp. ESG giúp:
- Nâng cao uy tín: Được khách hàng, nhà đầu tư và đối tác đánh giá cao, giảm thiểu rủi ro truyền thông.
- Thu hút đầu tư: Các quỹ đầu tư ưu tiên doanh nghiệp có chiến lược ESG mạnh mẽ, giúp tăng trưởng ổn định.
- Tăng năng lực cạnh tranh: Tối ưu vận hành, giảm lãng phí, tiếp cận thị trường quốc tế dễ dàng hơn.
- Tuân thủ pháp luật: Tránh vi phạm quy định về môi trường, lao động và tài chính.
- Giữ chân nhân tài: Tạo môi trường làm việc tốt, thu hút nhân viên có giá trị đạo đức và bền vững.
ESG không chỉ là trách nhiệm xã hội mà còn là yếu tố quan trọng giúp doanh nghiệp phát triển bền vững và thành công.
Các tiêu chí chính trong ESG mà doanh nghiệp cần tuân thủ
ESG là bộ tiêu chuẩn đánh giá doanh nghiệp dựa trên ba yếu tố:
- Environmental (Môi trường)
- Sử dụng năng lượng và tài nguyên thiên nhiên
- Phát thải khí nhà kính, ô nhiễm môi trường
- Quản lý chất thải, tái chế và bảo vệ đa dạng sinh học
- Chính sách giảm thiểu tác động đến biến đổi khí hậu
- Social (Xã hội)
- Điều kiện làm việc và quyền lợi người lao động
- Bình đẳng, đa dạng và hòa nhập (DEI)
- Đạo đức kinh doanh và trách nhiệm với cộng đồng
- Bảo vệ quyền con người, an toàn lao động
- Governance (Quản trị)
- Cấu trúc quản trị và đạo đức kinh doanh
- Minh bạch tài chính và kiểm toán
- Chính sách chống tham nhũng và hối lộ
- Trách nhiệm giải trình của ban lãnh đạo.
Hướng dẫn xây dựng chiến lược ESG cho doanh nghiệp nhỏ và vừa.
Bước 1: Đánh giá tình trạng hiện tại
Bắt đầu bằng cách đánh giá các hoạt động và hiệu suất ESG hiện tại của doanh nghiệp, giải quyết các vấn đề ESG chính. Xác định các rủi ro tiềm ẩn, khoảng cách và cơ hội cải thiện trên các khía cạnh môi trường, xã hội và quản trị. Đánh giá này sẽ đóng vai trò là chuẩn mực để đo lường tiến độ và xác định các lĩnh vực cụ thể cần tập trung cải thiện.
Bước 2: Xác định Mục tiêu
Xác định các mục tiêu rõ ràng và có thể đo lường cho chương trình ESG, phù hợp với giá trị, sứ mệnh và mục tiêu dài hạn của doanh nghiệp. Hãy cân nhắc các yếu tố như giảm tác động môi trường, thúc đẩy đa dạng và hòa nhập, nâng cao quản trị, giảm rủi ro chuỗi cung ứng và tăng cường gắn kết với các bên liên quan. Những mục tiêu ESG này sẽ định hướng chiến lược kinh doanh của bạn.
Bước 3: Kết nối với Các Bên Liên Quan
Để chương trình ESG thành công, doanh nghiệp cần thu hút sự tham gia của các bên liên quan quan trọng:
- Nhà đầu tư: Hỗ trợ nguồn lực.
- Nhân viên: Thực hiện và lan tỏa giá trị ESG.
- Nhà cung cấp: Xây dựng chuỗi cung ứng bền vững.
- Khách hàng: Ưu tiên sản phẩm có trách nhiệm.
- Cộng đồng: Tạo mối quan hệ hài hòa.
- Cơ quan quản lý: Tuân thủ quy định.
Lắng nghe ý kiến và phản hồi từ họ để chương trình ESG đáp ứng kỳ vọng và xây dựng văn hóa ESG vững mạnh.
Bước 4: Đánh giá Yếu tố Quan trọng
Xác định các vấn đề ESG quan trọng nhất đối với hoạt động và ngành nghề của doanh nghiệp. Đặc biệt nên cân nhắc thực hiện tính toán lượng khí thải carbon để đánh giá tác động môi trường. Việc đánh giá này sẽ giúp doanh nghiệp ưu tiên các nỗ lực và phân bổ nguồn lực hiệu quả hơn.
Bước 5: Đánh giá Rủi ro và Cơ hội
Xác định và đánh giá các rủi ro cũng như cơ hội liên quan đến chiến lược và chương trình ESG của doanh nghiệp. Cân nhắc cả thách thức và lợi ích mà việc áp dụng ESG có thể mang lại. Phân tích này sẽ giúp doanh nghiệp xây dựng chiến lược giảm thiểu rủi ro hiệu quả và tận dụng cơ hội tốt hơn.
Bước 6: Xây dựng Chính sách và Quy trình
Xây dựng các chính sách và quy trình cụ thể, phản ánh mục tiêu ESG của doanh nghiệp và bao quát các vấn đề quan trọng. Các chính sách này nên tập trung vào quản lý năng lượng và tài nguyên, giảm thiểu rác thải, đa dạng hóa nhân sự, an toàn lao động, lựa chọn nguồn cung ứng bền vững, minh bạch trong báo cáo và quản trị trách nhiệm.
Hãy đảm bảo rằng các chính sách vừa tuân thủ tiêu chuẩn của các doanh nghiệp lớn, vừa phù hợp với đặc thù của doanh nghiệp.
Bước 7: Phân bổ Nguồn lực
Để chương trình ESG thành công, doanh nghiệp cần:
- Chuẩn bị nguồn lực: Ngân sách, nhân sự, công nghệ đầy đủ.
- Phân công trách nhiệm: Giao nhóm/cá nhân giám sát và điều phối.
- Tích hợp ESG: Lồng ghép vào vai trò, nhiệm vụ hiện có.
Việc này giúp xây dựng nền tảng vững chắc cho ESG và đảm bảo thành công lâu dài.
Bước 8: Triển khai Hoạt động ESG
Biến các mục tiêu ESG thành những hành động cụ thể, tập trung vào các vấn đề quan trọng. Bắt đầu với những bước dễ thực hiện để tạo động lực và thể hiện cam kết của doanh nghiệp. Áp dụng các quy trình và chính sách đã đề ra theo từng giai đoạn sau đó dần dần mở rộng và phát triển các sáng kiến ESG, tích hợp vào mọi hoạt động của doanh nghiệp để tạo ra tác động bền vững.
Bước 9: Theo dõi và Đánh giá Tiến độ
Xây dựng hệ thống theo dõi và đánh giá hiệu quả ESG bằng các chỉ số quan trọng (KPIs). Thu thập, phân tích dữ liệu thường xuyên và báo cáo kết quả để đo lường mức độ đạt được mục tiêu ESG.
Việc này giúp doanh nghiệp nhận diện điểm mạnh, cải thiện những hạn chế và minh bạch hơn khi chia sẻ tiến độ với các bên liên quan.
Bước 10: Cải thiện và Minh bạch báo cáo
Xây dựng hệ thống báo cáo ESG rõ ràng và chính xác để thể hiện hiệu quả ESG của doanh nghiệp. Tham khảo các tiêu chuẩn quốc tế như Sáng kiến Báo cáo Toàn cầu (GRI) hoặc Tiêu chuẩn SASB để đảm bảo báo cáo đầy đủ và đáng tin cậy. Việc minh bạch trong báo cáo giúp doanh nghiệp tạo dựng niềm tin và uy tín với các bên liên quan, bao gồm nhà đầu tư và khách hàng.
Bước 11: Cải tiến Liên tục
Thường xuyên xem xét và đánh giá lại chương trình ESG để đảm bảo hiệu quả và phù hợp với xu hướng mới. Lắng nghe phản hồi, cập nhật các xu hướng ESG và áp dụng các sáng kiến mới khi cần thiết.
Duy trì ESG vững chắc sẽ giúp doanh nghiệp phát triển bền vững và tạo ra tác động tích cực lâu dài.
Case study: Các doanh nghiệp thành công nhờ áp dụng ESG.
Doanh nghiệp Việt Nam
Vinamilk – Doanh nghiệp sữa bền vững
- Môi trường: Sử dụng năng lượng tái tạo, quản lý chất thải hiệu quả, phát triển trang trại xanh.
- Xã hội: Hỗ trợ cộng đồng, đảm bảo quyền lợi lao động, hợp tác chặt chẽ với nông dân.
- Quản trị: Minh bạch tài chính, chống tham nhũng, quản trị tốt.
ACB – Ngân hàng phát triển bền vững
- Môi trường: Chương trình “Gần Lại 0” giảm nhựa, số hóa quy trình, tổ chức dọn rác.
- Xã hội: Đào tạo ESG cho nhân viên, hỗ trợ cộng đồng.
- Quản trị: Báo cáo phát triển bền vững hàng năm, quản trị minh bạch.
Coteccons – Doanh nghiệp xây dựng xanh
- Môi trường: Áp dụng năng lượng tái tạo, tổ chức sự kiện xanh “Green Up”.
- Xã hội: Chương trình “Xây Tết” chăm lo đời sống công nhân, hỗ trợ giáo dục và y tế.
- Quản trị: Thành lập Tiểu ban ESG, chính sách quản trị minh bạch, giành hợp đồng xây dựng nhà máy Lego nhờ cam kết bền vững.
CT Group – Đô thị thông minh và công nghệ cao
- Môi trường: Phát triển đô thị xanh, sử dụng công nghệ bền vững.
- Xã hội: Mở rộng hoạt động quốc tế, tạo việc làm, chương trình trách nhiệm xã hội.
- Quản trị: Quản trị minh bạch, đạt nhiều giải thưởng ESG.
Masan Group
- Môi trường: Tiết kiệm năng lượng, giảm phát thải.
- Xã hội: Hỗ trợ giáo dục, chăm lo nhân viên.
- Quản trị: Cấu trúc quản trị minh bạch, tuân thủ pháp luật.
Doanh nghiệp trên thế giới
BMW
Là một công ty được đánh giá cao về cam kết bảo vệ môi trường trong các chỉ số xanh. Hãng tập trung phát triển xe điện, không còn tham gia giải đua F1, liên tục cải tiến hiệu suất động cơ và đặt ra các mục tiêu về khí hậu.
Dù phần lớn doanh thu vẫn đến từ xe sử dụng động cơ đốt trong và chủ yếu phục vụ phân khúc SUV, BMW vẫn nằm trong nhóm dẫn đầu của ngành ô tô nhiều năm liền và có mặt trong Chỉ số Bền vững Dow Jones (DJSI). Chỉ số này đánh giá các tiêu chí tích cực và áp dụng nguyên tắc best-in-class (tốt nhất trong ngành).
Tuy nhiên, trong các bảng xếp hạng áp dụng tiêu chí loại trừ doanh nghiệp sản xuất động cơ đốt trong, BMW sẽ không được đưa vào danh sách.
Microsoft
Công ty phần mềm nổi tiếng với hệ điều hành Windows, được xem là một trong những doanh nghiệp dẫn đầu về ESG. Đặc biệt trong lĩnh vực xã hội, Microsoft đã nhận được nhiều giải thưởng nhờ các chính sách hỗ trợ nhân viên, như cung cấp dịch vụ chăm sóc trẻ em. Công ty cũng được vinh danh là một nhà tuyển dụng uy tín, tôn trọng quyền con người và thúc đẩy bình đẳng trong cộng đồng LGBT.
Thay đổi từ vụ bê bối của Volkswagen
Vụ bê bối gian lận khí thải của Volkswagen (VW) bắt nguồn từ những lỗ hổng trong quản trị. Một số quỹ đầu tư ESG đã loại bỏ tập đoàn ô tô này khỏi danh mục đầu tư từ năm 2013, với những lo ngại chính về sự thiếu độc lập và cơ cấu của Ban Quản trị. Ngoài ra, VW còn phát hành nhiều loại cổ phiếu với quyền biểu quyết khác nhau, gây khó khăn cho các cơ quan xếp hạng và nhà quản lý quỹ.
Khi bê bối gian lận khí thải bị phanh phui vào năm 2015 khiến giá cổ phiếu lao dốc, các nhà đầu tư vào quỹ ESG chịu ít ảnh hưởng hơn hoặc không bị ảnh hưởng.
Tuy nhiên, kể từ đó, VW đã có nhiều thay đổi lớn. Nhờ tái cấu trúc sâu rộng, điều chỉnh chiến lược, thay đổi ban lãnh đạo và áp dụng nhiều biện pháp khác, hãng xe này hiện được đánh giá là có vị thế vững chắc hơn về tính bền vững.
