Các tiêu chuẩn quốc tế đóng vai trò quan trọng trong việc hướng dẫn doanh nghiệp thực hiện kiểm kê và báo cáo phát thải khí nhà kính một cách minh bạch, chính xác và phù hợp với thông lệ toàn cầu. Dưới đây là những tiêu chuẩn phổ biến được áp dụng rộng rãi.
Các tiêu chuẩn quốc tế về kiểm kê khí nhà kính
- ISO 14064-1:2018 (Phát thải và loại bỏ KNK – cấp độ doanh nghiệp)
- ISO 14064-2:2019 (Phát thải và loại bỏ KNK – cấp độ dự án)
- ISO 14064-3: 2019 (xác nhận và thẩm định các tuyên bố về KNK)
- ISO 14065:2020 (Nguyên tắc chung và yêu cầu đối với các cơ quan thẩm định thông tin môi trường)
- Tiêu chuẩn báo cáo và kế toán doanh nghiệp theo Nghị định thư về KNK (The GHG Protocol Corporate Accounting and Reporting Standard): cung cấp yêu cầu chi tiết và hướng dẫn cho doanh nghiệp và các tổ chức khác chuẩn bị kiểm kê phát thải khí nhà kính ở cấp doanh nghiệp.
- Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (UNFCCC) là điều ước quốc tế về môi trường nhằm mục tiêu giảm thiểu tác động của con người tới hệ thống khí hậu toàn cầu, bao gồm việc ổn định nồng độ khí nhà kính trong bầu khí quyển. Tham khảo các tiêu chuẩn/chương trình của UNFCCC (cấp dự án và cấp quốc gia)
- Ban Liên chính phủ về biến đổi khí hậu (IPCC) (https://www.ipcc.ch/) là cơ quan thuộc Liên hợp quốc có trách nhiệm cung cấp thông tin, cơ sở khoa học về biến đổi khí hậu do con người gây ra, các tác động của biến đổi khí hậu tới tự nhiên, chính trị, kinh tế và các biện pháp ứng phó với biến đổi khí hậu. Tham khảo Báo cáo đánh giá lần thứ 6 của IPCC về biến đổi khí hậu.
- PCAF (Partnership for Carbon Accounting Financials) là một sáng kiến của ngành tài chính, được thành lập vào năm 2015 bởi các tổ chức tài chính Hà Lan, mở rộng sang Bắc Mỹ vào năm 2018 và mở rộng quy mô toàn cầu vào năm 2019. PCAF giúp các tổ chức tài chính đánh giá và báo cáo KNK từ các khoản vay và đầu tư của họ thông qua hạch toán KNK (GHG Accounting).
- Task Force on Climate-Related Financial Disclosures (TCFD) do Ủy ban Ổn định tài chính (Financial Stability Board) thành lập để cải thiện và tăng cường báo cáo tài chính liên quan đến khí hậu. Cụ thể, đó là một tổ công tác gồm 32 thành viên từ các nước thành viên G20, đại diện cho cả tổ chức lập báo cáo và tổ chức sử dụng báo cáo, xây dựng các khuyến nghị cho công bố thông tin tài chính liên quan đến khí hậu hiệu quả hơn.
- Sáng kiến Vượt trên Bảng cân đối tài sản của IFC:
- Hướng dẫn Kỹ thuật cho các Tổ chức Tài chính — Đánh giá Phát thải Khí Nhà kính.
GHG Protocol: Tiêu chuẩn quốc tế về kiểm kê và giảm phát thải
GHG Protocol là khuôn khổ toàn cầu toàn diện giúp hiểu, đo lường và quản lý lượng khí thải nhà kính. Tiêu chuẩn này được Viện Tài nguyên Thế giới (WRI) và Hội đồng Doanh nghiệp Thế giới vì Phát triển Bền vững (WBCSD) thành lập nhằm đặt ra tiêu chuẩn thống nhất cho các doanh nghiệp và tổ chức trong việc định lượng và báo cáo lượng khí thải nhà kính.
GHG Protocol bao gồm toàn bộ phổ khí nhà kính và đưa ra các hướng dẫn để tính toán lượng khí thải trực tiếp và gián tiếp. Nó phân loại lượng khí thải thành ba phạm vi:
- Phạm vi 1 đối với phát thải trực tiếp từ các nguồn sở hữu hoặc kiểm soát,
- Phạm vi 2 đối với phát thải gián tiếp từ việc tạo ra năng lượng đã mua
- Phạm vi 3 dành cho tất cả các phát thải gián tiếp khác xảy ra trong chuỗi giá trị của công ty.
Các nguyên tắc chính trong GHG Protocol
GHG Protocol được hỗ trợ bởi năm nguyên tắc chính. Các nguyên tắc này hướng dẫn các tổ chức đạt được báo cáo phát thải chính xác, nhất quán và minh bạch. Năm nguyên tắc đó là:
- Liên quan Xây dựng báo cáo khí thải phản ánh đúng nguồn phát thải và đáp ứng nhu cầu của người sử dụng (cả nội bộ và bên ngoài). Điều này giúp doanh nghiệp xác định và đánh giá đầy đủ lượng khí thải liên quan đến hoạt động của mình.
- Sự hoàn thiện Ghi chép và tính toán tất cả các nguồn phát thải và hoạt động trong ranh giới kiểm kê đã chọn. Việc thống kê đầy đủ giúp doanh nghiệp không bỏ sót cơ hội giảm phát thải.
- Sự nhất quán Sử dụng phương pháp đo lường đồng nhất để so sánh dữ liệu qua các năm. Điều này giúp theo dõi chính xác tiến độ giảm phát thải theo thời gian.
- Sự minh bạch Cung cấp thông tin rõ ràng, đầy đủ để các bên liên quan có thể đưa ra quyết định chính xác. Minh bạch là yếu tố quan trọng để xây dựng lòng tin với khách hàng, đối tác và cộng đồng.
- Sự chính xác Giảm thiểu sai số trong số liệu báo cáo. Dù dữ liệu thực tế có thể bị giới hạn, doanh nghiệp nên liên tục cải thiện độ chính xác của kiểm kê khí thải.
Áp dụng các nguyên tắc này vào chiến lược quản lý carbon sẽ giúp doanh nghiệp cải thiện chất lượng báo cáo, tiến gần hơn đến mục tiêu phát triển bền vững và giảm phát thải lâu dài.
ISO 14064: Chứng nhận hệ thống quản lý khí nhà kính.
ISO 14064 là bộ tiêu chuẩn quốc tế gồm ba phần, giúp doanh nghiệp đo lường, quản lý và báo cáo khí thải nhà kính một cách chính xác. Ra đời năm 2006 sau bốn năm nghiên cứu với sự tham gia của 175 chuyên gia từ 45 quốc gia, tiêu chuẩn này cung cấp phương pháp thống nhất để kiểm kê và xác minh lượng khí thải.
Mục tiêu chính:
- Hỗ trợ doanh nghiệp đo lường và báo cáo lượng khí thải nhà kính một cách minh bạch.
- Đảm bảo dữ liệu đáng tin cậy để phục vụ chiến lược phát triển bền vững.
- Cung cấp hướng dẫn tốt nhất cho các chương trình giảm phát thải.
Bộ tiêu chuẩn ISO 14064 bao gồm ba phần, mỗi phần tập trung vào một khía cạnh khác nhau của quản lý khí nhà kính.
ISO 14064-1: Kiểm kê phát thải khí nhà kính ở cấp độ tổ chức
Phần này hướng dẫn cách tổ chức đo lường và báo cáo lượng khí thải nhà kính (GHG) bằng phương pháp từ dưới lên. Cụ thể, nó giúp xác định phạm vi kiểm kê bằng cách thiết lập ranh giới tổ chức, hoạt động, cũng như phân loại khí thải trực tiếp và gián tiếp. Điều này đảm bảo tính nhất quán và chính xác khi báo cáo giữa các ngành. Kết quả đầu ra bao gồm thông tin về ranh giới kiểm kê, tổng lượng khí thải theo từng danh mục và phương pháp tính toán được sử dụng.
Sáu hạng mục bao gồm:
- Loại 1: bao gồm khí thải và chất thải trực tiếp từ các hoạt động của công ty, chẳng hạn như đốt nhiên liệu hoặc các quy trình vận hành mà công ty kiểm soát.
- Loại 2: bao gồm các khí thải gián tiếp từ năng lượng nhập khẩu, như điện, nhiệt hoặc hơi nước, được sản xuất ở nơi khác.
- Loại 3: đề cập đến khí thải gián tiếp từ giao thông vận tải, bao gồm khí thải từ xe cộ và hàng hóa.
- Loại 4: liên quan đến phát thải gián tiếp từ các sản phẩm mà công ty sử dụng, chẳng hạn như nguyên liệu thô hoặc đồ dùng văn phòng mua từ nhà cung cấp bên ngoài.
- Loại 5: ghi nhận lượng phát thải gián tiếp từ việc sử dụng sản phẩm của công ty, như năng lượng mà khách hàng tiêu thụ khi sử dụng hàng hóa hoặc dịch vụ của công ty.
- Loại 6: bao gồm các khí thải gián tiếp từ tất cả các nguồn khác
ISO 14064-2: Các dự án giảm và loại bỏ GHG
Phần này hướng dẫn cách tính toán lượng khí thải nhà kính (GHG) được cắt giảm hoặc loại bỏ nhờ các hoạt động của tổ chức. Thay vì xem xét toàn bộ lượng khí thải, phần này tập trung vào các sáng kiến giảm phát thải cụ thể. Doanh nghiệp có thể sử dụng để đánh giá hiệu quả của các dự án hoặc công nghệ mới, đảm bảo chúng mang lại lợi ích môi trường có thể đo lường được.
ISO 14064-3: Xác minh và xác nhận các tuyên bố GHG
Phần này cung cấp hướng dẫn về cách xác thực và xác minh dữ liệu khí thải nhà kính (GHG) bởi kiểm toán viên nội bộ hoặc bên thứ ba. Nó thiết lập các nguyên tắc để thực hiện kiểm toán độc lập, bao gồm mục tiêu, phạm vi và mức độ quan trọng, nhằm đảm bảo dữ liệu chính xác và đáng tin cậy. Việc xác minh này giúp tăng độ tin cậy của báo cáo khi trình bày với các bên liên quan.
