Trong bối cảnh phát triển bền vững trở thành ưu tiên hàng đầu, các chứng nhận công trình xanh như LEED và LOTUS đã trở thành thước đo uy tín để khẳng định giá trị và chất lượng của một dự án xây dựng. Việc đạt được các chứng nhận này không chỉ thể hiện cam kết mạnh mẽ của Chủ đầu tư đối với môi trường và xã hội mà còn mang lại những lợi ích kinh tế rõ rệt, bao gồm tăng giá trị tài sản, tiết kiệm chi phí vận hành và thu hút các nguồn vốn đầu tư bền vững.
Với mục tiêu biến những khái niệm trừu tượng thành hành động cụ thể, bài viết này cung cấp một hướng dẫn chi tiết, từng bước về quy trình để đạt được hai chứng nhận công trình xanh phổ biến nhất tại Việt Nam.
Tổng quan về LEED và LOTUS
1.1. Hệ thống chứng nhận LEED
LEED (Leadership in Energy and Environmental Design) là một hệ thống đánh giá và chứng nhận công trình xanh được công nhận rộng rãi nhất trên thế giới, do Hội đồng Công trình Xanh Hoa Kỳ (U.S. Green Building Council – USGBC) phát triển. Hệ thống này đánh giá hiệu quả của công trình dựa trên 7 tiêu chí chính, bao gồm Địa điểm bền vững, Hiệu quả sử dụng nước, Năng lượng & Khí quyển, Vật liệu & Tài nguyên, Chất lượng môi trường bên trong, Đổi mới trong thiết kế và Ưu tiên khu vực.
Công trình sẽ được cấp một trong bốn cấp độ chứng nhận tương ứng với tổng số điểm đạt được:
- Certified: 40-49 điểm
- Silver: 50-59 điểm
- Gold: 60-79 điểm
- Platinum: 80 điểm trở lên.
1.2. Hệ thống chứng nhận LOTUS
LOTUS là hệ thống chứng nhận công trình xanh đầu tiên được phát triển riêng cho Việt Nam bởi Hội đồng Công trình Xanh Việt Nam (Vietnam Green Building Council – VGBC). LOTUS được xây dựng dựa trên các tiêu chuẩn quốc tế nhưng có sự điều chỉnh để phù hợp với điều kiện khí hậu, kinh tế – xã hội và thực tiễn xây dựng tại Việt Nam.
Hệ thống LOTUS đánh giá công trình dựa trên 6 hạng mục chính: Năng lượng, Nước, Vật liệu & Tài nguyên, Chất lượng Môi trường bên trong, Địa điểm & Sinh thái, và Quản lý. Các cấp độ chứng nhận của LOTUS được phân loại dựa trên tổng số điểm đạt được:
- LOTUS Certified: Đạt yêu cầu tối thiểu
- LOTUS Bạc (Silver): Đạt 55% tổng số điểm
- LOTUS Vàng (Gold): Đạt 65% tổng số điểm
- LOTUS Bạch kim (Platinum): Đạt 75% tổng số điểm.
Quy trình chi tiết để đạt chứng nhận LOTUS
Quá trình đạt chứng nhận LOTUS cho một dự án xây dựng thường bao gồm sáu bước chính, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa Chủ đầu tư, Ban quản lý dự án và các nhà thầu.
Bước 1: Lựa chọn Hệ thống và Nghiên cứu Khả thi
Đầu tiên, Chủ đầu tư cần xác định loại hình công trình và lựa chọn hệ thống đánh giá LOTUS phù hợp (ví dụ: LOTUS NC v3 cho công trình mới, LOTUS BIO cho công trình đang vận hành). Đồng thời, tiến hành nghiên cứu khả thi với sự hỗ trợ của các đơn vị tư vấn xanh để đặt ra các mục tiêu cụ thể, chẳng hạn như mức chứng nhận và tỷ lệ tiết kiệm năng lượng mong muốn.
Bước 2: Đăng ký Dự án
Đại diện dự án chính thức thông báo ý định thực hiện theo tiêu chuẩn LOTUS cho VGBC thông qua việc gửi Mẫu Đăng ký dự án và thanh toán phí đăng ký (phí này là 11 triệu đồng cho một số loại hình dự án).
Bước 3: Thiết kế và Trình Hồ sơ Thiết kế
Đây là giai đoạn then chốt, cần sự tham gia sớm của các chuyên gia tư vấn công trình xanh. Đội ngũ thiết kế sẽ áp dụng các giải pháp như thiết kế thụ động và sử dụng công cụ mô phỏng năng lượng để tối ưu hóa hiệu suất công trình. Sau đó, hồ sơ thiết kế sẽ được chuẩn bị để nộp cho VGBC.
Bước 4: Đánh giá Hồ sơ Thiết kế
Dự án sẽ được VGBC đánh giá hồ sơ thiết kế trong vòng tối đa 8 tuần. Nếu đạt đủ số điểm, dự án sẽ được cấp Chứng nhận LOTUS Tạm thời, có giá trị trong 18 tháng sau khi hoàn công.
Bước 5: Thi công và Trình Hồ sơ Hoàn công
Trong suốt quá trình thi công, các nhà thầu cần phối hợp chặt chẽ với tư vấn công trình xanh để đảm bảo các giải pháp xanh được thực hiện đúng thiết kế. Đồng thời, phải thu thập đầy đủ bằng chứng và tài liệu để chuẩn bị cho Hồ sơ Hoàn công.
Bước 6: Đánh giá Hồ sơ Hoàn công và Cấp Chứng nhận
Cuối cùng, VGBC sẽ đánh giá Hồ sơ Hoàn công. Quá trình này cũng diễn ra trong vòng tối đa 8 tuần. Sau khi tất cả các yêu cầu được đáp ứng, VGBC sẽ ban hành Báo cáo Kết quả Đánh giá Chính thức và cấp Chứng nhận LOTUS Chính thức cho dự án.
Quy trình chi tiết để đạt chứng nhận LEED
Quy trình chứng nhận LEED được thực hiện trực tuyến, đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng và tuân thủ các tiêu chuẩn nghiêm ngặt từ USGBC.
Bước 1: Lựa chọn Hệ thống Đánh giá
Tương tự như LOTUS, Chủ đầu tư cần xác định loại hình công trình để lựa chọn hệ thống đánh giá LEED phù hợp nhất, ví dụ: LEED BD+C (Building Design and Construction) cho các công trình mới hoặc LEED O+M (Operations and Maintenance) cho các tòa nhà đang vận hành.
Bước 2: Đăng ký Dự án
Đại diện dự án sẽ tiến hành đăng ký và thanh toán phí trên nền tảng trực tuyến LEED Online. Nền tảng này sẽ là nơi quản lý và trao đổi thông tin xuyên suốt quá trình chứng nhận.
Bước 3: Thu thập Dữ liệu và Nộp Hồ sơ
Dự án cần thu thập các tài liệu, hồ sơ và bằng chứng liên quan đến bảy tiêu chí đánh giá chính của LEED. Quá trình này có thể kéo dài và đòi hỏi sự hợp tác của nhiều bên để đảm bảo tính đầy đủ và chính xác của dữ liệu.
Bước 4: Nộp Hồ sơ Đánh giá và Phản hồi
Sau khi hồ sơ được nộp, các chuyên gia của GBCI (tổ chức đánh giá độc lập của USGBC) sẽ tiến hành thẩm định. Dự án có thể nhận được phản hồi và có cơ hội phúc tra hoặc điều chỉnh thông tin nếu cần thiết.
Bước 5: Nhận Chứng nhận
Khi tất cả các yêu cầu được đáp ứng và hồ sơ được phê duyệt, dự án sẽ được cấp Chứng nhận LEED với cấp độ tương ứng.
Lời khuyên cho Chủ đầu tư và Ban quản lý dự án
- Thuê Chuyên gia Tư vấn Chuyên nghiệp: Quy trình chứng nhận xanh rất phức tạp và đòi hỏi kiến thức chuyên môn sâu. Việc hợp tác với một đơn vị tư vấn công trình xanh chuyên nghiệp có kinh nghiệm về cả hai tiêu chuẩn sẽ giúp tối ưu hóa quy trình, giảm thiểu sai sót và tăng khả năng thành công.
- Đầu tư từ giai đoạn Sơ bộ: Để tiết kiệm chi phí và đạt được hiệu quả cao nhất, các giải pháp bền vững như thiết kế tiết kiệm năng lượng và sử dụng vật liệu xanh nên được tích hợp ngay từ giai đoạn thiết kế concept.
- Đánh giá Lợi ích Dài hạn: Mặc dù chi phí ban đầu cho các giải pháp xanh có thể cao hơn, nhưng các công trình này giúp tiết kiệm 20-40% chi phí vận hành hàng tháng, từ đó mang lại lợi tức đầu tư (ROI) hấp dẫn trong dài hạn.
Việc theo đuổi chứng nhận công trình xanh là một bước đi chiến lược, khẳng định tầm nhìn và sự cam kết của Chủ đầu tư đối với sự phát triển bền vững. Bằng cách nắm vững quy trình và có một chiến lược rõ ràng, các dự án không chỉ đạt được các tiêu chuẩn quốc tế mà còn tạo ra những giá trị lâu dài, bền vững cho cả doanh nghiệp và cộng đồng.
Bài viết liên quan
Hướng dẫn chi tiết cho kỹ sư về mô phỏng năng lượng
Hướng dẫn cho tổng thầu epc tối ưu chuỗi cung ứng ESG
Thiết kế mep cho công trình xanh
Quy trình thi công PCCC công trình xanh
Top 5 hệ thống hvac tiết kiệm năng lượng
