Trong bối cảnh ngành xây dựng Việt Nam đang hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, các dự án công trình xanh ngày càng trở nên phổ biến và được chú trọng. Đối với một công trình xanh, yếu tố an toàn, đặc biệt là hệ thống Phòng cháy chữa cháy (PCCC), không chỉ cần đáp ứng các quy định pháp luật nghiêm ngặt mà còn phải tích hợp các giải pháp thân thiện với môi trường, tiết kiệm tài nguyên.
Bài viết này cung cấp một cái nhìn tổng quan và hướng dẫn chi tiết về quy trình thi công hệ thống PCCC, nhấn mạnh vai trò của Tổng thầu MEP và các Nhà thầu chuyên biệt trong việc hiện thực hóa các tiêu chí bền vững.
Tầm quan trọng của PCCC trong công trình xanh
Hệ thống PCCC là một trong bốn hạng mục chính của hệ thống MEP, cùng với các hệ thống HVAC, cấp thoát nước và điện. Một hệ thống PCCC hiệu quả không chỉ giúp bảo vệ an toàn cho người và tài sản mà còn đóng góp vào các tiêu chí đánh giá của các chứng nhận công trình xanh như LEED và LOTUS.
Mặc dù các tiêu chuẩn này không có những yêu cầu PCCC cụ thể, việc sử dụng các vật liệu và công nghệ PCCC bền vững giúp cải thiện chất lượng môi trường bên trong, từ đó tăng điểm số và giá trị của công trình.
Quy trình thi công PCCC theo tiêu chuẩn
Việc thi công hệ thống PCCC là một quá trình phức tạp, đòi hỏi sự chuyên nghiệp và tuân thủ chặt chẽ các quy định pháp luật. Một quy trình thi công chuẩn thường trải qua các giai đoạn sau:
2.1. Giai đoạn chuẩn bị dự án
- Thiết kế và thẩm duyệt: Nhà thầu PCCC chuyên nghiệp sẽ lập bản vẽ thiết kế hệ thống PCCC, sau đó phối hợp với Chủ đầu tư để nộp hồ sơ thẩm duyệt lên cơ quan PCCC có thẩm quyền. Quá trình này đảm bảo bản thiết kế tuân thủ các quy định hiện hành của pháp luật về PCCC trước khi thi công.
- Lập kế hoạch thi công: Sau khi thiết kế được thẩm duyệt, nhà thầu cần lập một kế hoạch thi công chi tiết, bao gồm lịch trình, nguồn lực, và các vật tư, thiết bị cần thiết.
- Chuẩn bị nhân sự và vật tư: Chuẩn bị nhân sự có kinh nghiệm, trình độ chuyên môn và các vật tư đã được kiểm định chất lượng, đảm bảo tuân thủ các tiêu chuẩn kỹ thuật.
Phát triển bền vững ở Việt Nam Và Vai trò then chốt của Van Công nghiệp
2.2. Giai đoạn thi công và lắp đặt
Giai đoạn này bao gồm việc triển khai lắp đặt các hạng mục chính của hệ thống PCCC. Nhà thầu cần tuân thủ các quy chuẩn kỹ thuật như QCVN 06:2021/BXD về an toàn cháy cho nhà và công trình, cũng như TCVN 7336:2021 về hệ thống chữa cháy.
Hệ thống báo cháy tự động
- Mục đích: Cảnh báo sớm khi phát hiện sự cố, giúp người dùng có phương án di tản và xử lý kịp thời.
- Quy trình: Kỹ sư PCCC sẽ đi dây cáp tín hiệu, lắp đặt các đầu báo khói, báo nhiệt, báo cháy bằng tay và các thiết bị báo động tại những vị trí được chỉ định trong bản vẽ thiết kế.
Hệ thống chữa cháy tự động (Sprinkler)
- Mục đích: Dập tắt hoặc kiểm soát đám cháy bằng nước một cách tự động.
- Quy trình: Lắp đặt hệ thống đường ống chính dẫn nước, các đường ống nhánh và các đầu phun Sprinkler. Các đường ống cần được hàn nối chắc chắn và kiểm tra dưới áp lực cao để đảm bảo không bị rò rỉ trước khi đi vào sử dụng. Đối với các công trình xanh, có thể sử dụng các đầu phun ESFR (Early Suppression Fast Response) để dập tắt đám cháy sớm, từ đó giảm thiểu lượng nước tiêu thụ.
Hệ thống chữa cháy vách tường
- Mục đích: Cung cấp nguồn nước chữa cháy tại chỗ cho lực lượng PCCC chuyên nghiệp hoặc nhân viên được đào tạo.
- Quy trình: Lắp đặt đường ống chính, các họng tiếp nước, trụ nước và các tủ PCCC tại các vị trí đã được quy định trong thiết kế.
Hệ thống chữa cháy bằng khí sạch
- Mục đích: Sử dụng các loại khí trơ và hóa chất sạch để dập tắt đám cháy tại các khu vực nhạy cảm.
- Quy trình: Lắp đặt các bình chứa khí (ví dụ: CO2, FM-200, Inergen) ở vị trí cách nhiệt, đồng thời bố trí các đường ống dẫn khí tại những điểm có nguy cơ phát sinh nhiệt cao.
Vật liệu PCCC thân thiện môi trường
- Sử dụng vật liệu có khả năng chống cháy, cách nhiệt hiệu quả và không chứa thành phần độc hại, góp phần bảo vệ sức khỏe con người và môi trường. Các vật liệu phổ biến bao gồm tấm thạch cao chống cháy, bông thủy tinh, bê tông chịu lửa, sơn chống cháy gốc nước, và panel chống cháy.
- Sơn chống cháy gốc nước: Đây là một giải pháp bền vững vì sử dụng nước làm dung môi chính, không chứa hóa chất độc hại như các loại sơn gốc dầu truyền thống.
2.3. Giai đoạn nghiệm thu và vận hành
- Kiểm tra và thử nghiệm: Nhà thầu sẽ phối hợp với Chủ đầu tư và các đơn vị liên quan để chạy thử toàn bộ hệ thống PCCC, bao gồm kiểm tra áp lực nước, van khóa, và chức năng của các thiết bị báo cháy, chữa cháy tự động.
- Nghiệm thu: Sau khi hệ thống được thử nghiệm thành công, nhà thầu sẽ chuẩn bị hồ sơ hoàn công bao gồm bản vẽ hoàn công, biên bản nghiệm thu, và các chứng nhận kiểm định thiết bị để nộp cho cơ quan PCCC để được nghiệm thu chính thức.
- Đào tạo và bảo trì: Nhà thầu có trách nhiệm hướng dẫn vận hành, đào tạo người sử dụng cuối cùng về cách xử lý tình huống khẩn cấp, đồng thời lập kế hoạch bảo trì định kỳ để duy trì độ nhạy và hiệu quả của hệ thống PCCC.
Khuyến nghị cho nhà thầu
Để thành công trong các dự án công trình xanh, nhà thầu PCCC cần vượt ra khỏi vai trò truyền thống và trở thành một đối tác tư vấn chiến lược. Điều này không chỉ đòi hỏi sự tuân thủ nghiêm ngặt các quy chuẩn kỹ thuật mà còn phải chủ động đề xuất các giải pháp tiên tiến, thân thiện môi trường ngay từ đầu.
- Tích hợp công nghệ mới: Nâng cao hiệu quả PCCC bằng cách sử dụng các hệ thống chữa cháy bằng khí sạch, hệ thống chữa cháy Sprinkler hiệu quả cao.
- Tối ưu hóa vật liệu: Lựa chọn các vật liệu bền vững, không độc hại như sơn chống cháy gốc nước, tấm panel chống cháy để nâng cao giá trị công trình.
- Đào tạo và nâng cao năng lực: Nâng cao năng lực chuyên môn của đội ngũ kỹ sư để không chỉ thi công mà còn có thể tư vấn và thiết kế các giải pháp PCCC sáng tạo, đáp ứng các tiêu chuẩn ESG ngày càng khắt khe của thị trường.
Bằng cách đó, nhà thầu PCCC có thể khẳng định vị thế của mình trong chuỗi giá trị bền vững, tạo dựng uy tín và đóng góp vào sự phát triển lâu dài của ngành xây dựng Việt Nam.
Bài viết liên quan
Hướng dẫn chi tiết cho kỹ sư về mô phỏng năng lượng
Hướng dẫn cho tổng thầu epc tối ưu chuỗi cung ứng ESG
Thiết kế mep cho công trình xanh
Quy trình thi công PCCC công trình xanh
Top 5 hệ thống hvac tiết kiệm năng lượng
